trup

1. pot. Choćbym, żebym miał paść trupem, (to)...; prędzej trupem padnę, nim... «powiedzenie używane w sytuacji, kiedy ktoś w żadnym wypadku nie chce się na coś zgodzić, pozwolić na coś, czy czegoś zrobić»: Choćbym miał paść trupem, nie pozwolę, żebyś w takim stanie prowadził samochód. Roz bezp 1996.

2. Iść po trupach «zmierzać do celu, nie przebierając w środkach, postępując bezwzględnie wobec osób stanowiących przeszkodę w osiągnięciu tego celu»: Ta dziewczyna, podlotek niemal, odznacza się żelazną wolą w osiąganiu własnych celów, potrafi iść po trupach ku swym postanowieniom (...). L. Tyrmand, Dziennik.

3. pot. Niech trupem padnę «rodzaj zaklęcia się zapewniającego o prawdzie tego, co się mówi; klnę się na swoje życie»: (...) niech tu trupem padnę i skonam, jeżeli to nie jest najszczersza prawda, ja pana czczę jak rodzonego ojca (...). J. Andrzejewski, Miazga.

4. pot. Po moim trupie! «wyrażenie oznaczające protest, stanowczą odmowę»: Wprowadziłam się (...) do maleńkiego 38-metrowego mieszkanka mojego nowego „towarzysza życia”, jak się teraz to modnie nazywa, a późniejszego męża i od razu zapytałam: – A kot? Nie będzie kota? – Kot? W życiu! Po moim trupie! – odpowiedział stanowczo. B. Janicka, K. Janda, Gwiazdy.

5. pot. Trup na miejscu «o osobie lub istocie żywej, która została zabita, nagle zginęła»: Jakiś zepsuty hamulec, jakieś tam pęknięcie gumy i, panie, trup! Trup na miejscu! M. Choromański, Zazdrość.

6. pot. Trup, nieboszczyk «o kimś bardzo zmęczonym»: Wrócił z podróży taki zmizerowany, trup nieboszczyk, od razu poszedł spać... Roz tel 1997.

7. Trup ściele się gęsto «jest wielu zabitych»: Śmierć pokazywana jest na dwa sposoby: jeśli oglądamy ją w operze mydlanej – powiadają nam, że to nic strasznego; w drugiej wersji – zbrutalizowanej i zbanalizowanej przez filmy akcji, trup ściele się gęsto, ludzie padają jak figurki w grach komputerowych. Rzecz 06/09/2000. W całym kraju trwała wówczas wojna gangów. Trup słał się gęsto. Polityka 39/2000.

8. posp. Zalać się, urżnąć się itp. w trupa «upić się do utraty przytomności»: Zajrzał na chwilę do środka, korciło go, żeby wejść, wypić parę kieliszków, może nawet zalać się w trupa i zapomnieć o wszystkim. J. Płoński, M. Rybiński, Tango.

9. Żyjący, żywy trup; trup za życia «człowiek bliski śmierci, schorowany, bardzo źle wyglądający lub niezdolny do życia wskutek załamania psychicznego»: Byli tam starcy i prawie jeszcze dzieci, mężczyźni w sile wieku i kilka kobiet. Szare wynędzniałe twarze, szeroko otwarte oczy – galeria żywych trupów. A. Filar, Kurierzy.

Kłaść, położyć nieprzyjaciela, wroga itp. trupem; kłaść, położyć kogoś trupem zob. kłaść 3.

Paść trupem zob. I paść 4.